Samen met Charlotte van Charlotte loves mixed media laat ik je zien wat een junk journal is en hoe je begint met deze veelzijdige iedereen-kan-dit art journal variant. Maak prachtige kunstwerken en bind ze samen tot een boek of maak van restmateriaal je eigen art journal.
Wat is een junk journal?
Charlotte: “Het woord ‘junk’ (rommel) zegt het eigenlijk al: een junk journal is een rommeldagboek. Je kunt het maken van rommel of je verwerkt je rommel erin. Is dat dan écht rommel? Ja, eigenlijk wel, want je kunt alles gebruiken dat je normaal gesproken in de oud papierbak, pmd-zak of textielcontainer zou gooien. Je geeft dat materiaal dus een tweede leven en dat kun je op iedere manier doen die jij leuk vindt. Er zijn geen regels, behalve dat jij het zelf mooi vindt en er plezier aan beleeft.”
Lisette: “Ik heb een beetje moeite met het woord ‘junk’. Ja, een Junk Journal maak je van ‘rommel’ maar het doet geen recht aan het vaak prachtige eindresultaat. Daarom vind ik Charlottes ‘rommeldagboek’ eigenlijk veel leuker klinken. Voor mij betekent een Junk Journal namelijk ook ‘lekker aanrommelen’, creëren zonder eindresultaat voor ogen. Dat is het leuke van junk journalen; iedereen kan het, ook als je van jezelf vindt dat je niet kunt tekenen.”
Charlotte: “Klopt. Je hebt een enorme vrijheid en je kunt het niet fout doen. Wil je alleen collages maken, dan is dat ook oké. Denk je dat je niet kunt tekenen, dan zoek je een plaatje en plak je dat op een bladzijde. Je maakt gewoon wat jij mooi vindt, naar je eigen kunnen.”
Wat doe je met een junk journal?
Charlotte: “Ik gebruik mijn junk journals op verschillende manieren. Tijdens mijn vakantie gebruik ik een junk journal als een dagboek, waarin ik verslagjes, papiertjes, kaartjes en foto’s uit brochures verwerk. Dan heb ik nog een junk journal waarin ik verzamel wat ik mooi vind; plaatjes, tekeningen, stukjes stof. In dit geval maak ik voor mezelf een soort inspiratieboekje dat pas wordt gebonden als de verzameling compleet is.”
“Ik heb steeds een paar boekjes waarin ik tegelijkertijd werk. Als ik iets moet laten drogen in het ene, kan ik verder werken in het andere. Ik heb er één die mijn tuin als onderwerp heeft en één over naaien en patronen uit de 50-er jaren. Daarnaast heb ik er één die helemaal geen thema heeft en één waarin ik het dagelijkse leven bij ons thuis bijhoud.”
Lisette: “In bijna al mijn schetsboeken vind je wel junk in de vorm van bonnetjes, restjes stof, knipsels of hergebruikte ‘mislukte’ tekeningen. Mijn ‘echte’ junk journals zijn inspiratieboekjes, een soort koffietafel boekjes. Ik gebruik hiervoor graag een schetsboek met ringband, omdat ik er bladzijdes uit kan halen (om onder de naaimachine door te halen bijvoorbeeld) en toe kan voegen. Op die manier voeg ik snijresten van tekenpapier, behangstalen en losse/oude tekeningen toe. Door de ringband kan ik heel gelaagd werken en er zelfs dikke lagen stof, klei en hout aan toevoegen. Ha ha, eigenlijk is het doel dat zo’n boekje niet meer dicht kan.”
Zo maak je zelf een Junk Journal
Junk journalen in een schetsboek
Bombardeer een schetsboek tot Junk Journal en verwerk hier restmateriaal in, in combinatie met collage, tekenen en schilderen. Voeg gerust bladzijden toe of scheur bladzijden uit.
Junk journalen in een oud boek
Geheel in junk journal stijl kun je journalen in een oud boek. Charlotte: “Om te voorkomen dat het boek te dik wordt als je erin gaat plakken, moet je er eerst bladzijdes uit scheuren. Let bij het scheuren op of een boek gebonden of geplakt is. Als je bladzijden uit een gebonden boek scheurt, valt op een andere plek in het boek de bladzijde eruit. Bij dikke boeken kun je de regel hanteren; 2 bladzijdes laten zitten, 7 eruit scheuren. Gooi die bladzijdes niet weg, je kunt ze weer gebruiken!”
Lisette: “Het is het leukst om te junk journalen in een boek dat je aanspreekt, omdat je delen van de tekst zichtbaar kunt laten in je schilderingen of collages. Zo gaat het onderwerp van het boek meespelen in je journal pagina’s.”
Charlotte: “Als de bladzijdes heel fragiel zijn kun je twee bladzijdes op elkaar plakken, dat geeft stevigheid. Wil je ook met natte mediums in je boekje werken? Breng dan een laag gesso aan op het papier. Gesso is er in wit, zwart, maar ook in transparant. Dat laatste is fijn, want dan blijf je de tekst op de bladzijde zien.”
Junk journalen in een handgebonden boek
Je kunt ook zelf boekjes maken van tekenpapier, mixed media of aquarel, maar het leukst is het om de bladzijdes te maken van…. rommel! Oude boeken of bladzijden, gebruikte enveloppen, misprints uit je printer, brieven, pagina’s uit tijdschriften, de mogelijkheden zijn eindeloos. Maak je niet druk om de wirwar van papiersoorten of verschillende maten, dat geeft juist een leuk resultaat.
Vind je het papier te wit, kleur het dan met koffie of thee. Zet een stevige kop en gebruik een penseel of dompel je papier er helemaal in. Laten drogen en klaar.
Charlotte
Charlotte: “Mijn simpelste boekjes bestaan uit een paar bladzijdes, dubbelgevouwen en in het midden met een paar steken vastgenaaid. Of nóg simpeler: je vouwt de vellen papier dubbel en zet ze in het midden vast met elastiek of lint. Op die manier kun je bladzijdes eruit halen, wat gemakkelijk werkt. Daarna stop je ze weer terug. Voor mij is er wel altijd één voorwaarde: het boekje moet goed plat blijven liggen als het open is.”
Lisette: “Mijn favoriet is de koptische binding, omdat je de binding op de rug van het boek blijft zien. Het ‘vlechtwerk’ van deze boekbindtechniek voegt echt iets toe aan een boekje. Een andere leuke vind ik een harmonicaboekje. Je maakt zo’n boekje van lange stroken (aan elkaar geplakt) papier. Bij een junk journal mogen dat dus allemaal verschillende soorten papier zijn.”
Zo vind je inspiratie
Charlotte: “Ik doe vaak mee aan zogenaamde challenges (uitdagingen) van andere junk journalers. Onzeker als ik was, maakte ik in het begin veel dingen na. Weliswaar met een eigen twist, maar toch… Terugkijkend zie ik dit als oefenen, net zoals schildersleerlingen grote meesters naschilderden. Na verloop van tijd merkte ik dat ik steeds vaker mijn eigen ideeën uit ging werken. Eerst heel voorzichtig, want oooooh zo onzeker, maar algauw liet ik dat gevoel volledig achter me. Nu werk ik eerst aan mijn eigen bladzijde en kijk ik pas daarna wat anderen met de challenge hebben gedaan. Naar het werk van anderen kijken, levert vaak weer inspiratie op voor volgende boekjes, maar namaken is er al lang niet meer bij.”
Lisette: “Inspiratie ligt letterlijk voor het oprapen. De meeste inspiratie haal ik uit de natuur. Tijdens wandelingen doe ik veel indrukken op. Al die indrukken worden als het ware gehusseld in mijn hoofd en belanden – vaak in abstracte vorm – in mijn journals. Ik maak ook foto’s als referentiemateriaal en natuurlijk raap ik soms mooie natuurvondsten op. Zo verwerk ik veren, kleine afgevallen takjes of afgevallen blad in mijn journals. Naast inspiratie uit de natuur, kun je ook heel goed inspiratie halen uit boeken of uit een museumbezoek.”
Charlotte: “Boven mijn werktafel hangt een lijst met woorden (prompts) die ik als inspiratie gebruik. Vaak begin ik met een aantal stukken papier die ik mooi bij elkaar vind passen. Als de achtergrond gemaakt is, zoek ik een focuspunt. Dat kan een foto zijn, maar ook een tekening, een woord of een stukje stof. Als onderwerp ligt natuur mij wel aan het hart, maar ik werk ook graag met oude foto’s. Ik vul mijn pagina’s aan met tekeningen, vaak geïnspireerd op de natuur, maar ook wel portretten.”
Onze junk journal tip
Charlotte: “Leg een verzameling van verschillende papieren en foto’s aan. Je hoeft dan niet steeds op zoek naar dat ene plaatje of papiertje als je aan een project begint. Maar mijn meest ultieme tip is toch: geniet van je projectjes, het gaat erom dat jij er plezier aan beleeft en dat jij het mooi vindt.”
Lisette: “Ik bewaar mijn ‘junk’ in een ladekastje. Voorheen bewaarde ik echt alles, maar ik heb laatst een flinke opruimactie gehouden (ja, ik gooi ook weleens wat weg). Ik bewaar nu alleen restjes in ‘mijn persoonlijke kleurenpalet’. Dit zorgt voor meer samenhang in mijn stijl.”
Over Charlotte
Na vele jaren met textiel te hebben gewerkt stapte ik begin 2020 over op papier en voelde mij meteen thuis. Weer thuis, moet ik eigenlijk zeggen, want in mijn boekenkast trof ik een meter aan vergeten plakboeken aan. Allemaal volgeplakt en -geschreven tijdens vakanties teruggaand tot 1978. Het plakken en schrijven was me dus wel bekend, maar hoe maak je daar iets kunstzinnigs van? Nieuwsgierig ging ik op zoek en volgde ik de ene na de andere workshop tot er steeds meer een eigen journal stijl ging ontstaan.
Mijn werk is redelijk klein. Op die manier kan ik in vrij korte tijd een bladzijde afmaken. Ideaal naast mijn fulltime baan. Dagelijks een beetje creatief zijn heeft een positieve uitwerking. Het geeft me ontspanning en haalt me weg van de alledaagse rompslomp, ik word er simpelweg vrolijk van. Wie het leuk vindt om meer van mij te zien, kan dat doen op Instagram @charlottelovesmixedmedia
Fotografie: Charlotte en Lisette
Junk journal galerie
Ontdek mooie junk journals van lezers:
Twee junk journals van Danielle van Daanvoorvrienden
Berkenboxjournal (zie de flipthrough) van Tineke van Cigale54, een met berkenbast gedecoreerde houten boekdoos met daarin een journal, een leporello met vintage berken ansichtkaarten en een klein tagboekje.
“Ik gebruikte stempels, stansen, embossingfolders en stencils met diverse verven en inkten. De bladzijden zijn geverfd met walnootinkt die ik zelf heb gemaakt. Sommige achtergronden zijn printables, ik gebruik ook foto’s en afbeeldingen van internet die ik op maat maak en plaatjes uit natuurboeken. Natuurlijk is er af en toe echte berkenschors, ook van de papierberk.”
Junk journal van Meliza de Vries, gemaakt van restmaterialen en papieren souvenirtjes van Sri Lanka.
Deel ook jouw junk journal
Maak jij ook weleens een junk journal of heb je er een gemaakt naar aanleiding van dit artikel? Deel een foto op het prikbord of per mail. En natuurlijk vinden we het leuk om van je te horen in een reactie hieronder.
Geniet je van alle inspiratie en wil je Struinkunst steunen? Dat kan op een van deze manieren:
