Hoe gebruik jij je schetsboek?
Niet iedereen gebruikt een schetsboek op dezelfde manier, dus wat voor de een heel vanzelfsprekend is, kan voor een ander weer helemaal nieuw zijn. Laten we daarom eens kijken naar drie manieren om je schetsboek te gebruiken en laat in de poll hieronder weten hoe jij jouw schetsboek het liefst gebruikt.
Studie
Doel: Oefenen in het klein, kleur en compositie bepalen.
Werkwijze: Je maakt een of meer (compositie)schetsen en kleurstudies om je onderwerp te verkennen. Deze schetsen werk je eerst uit in je schetsboek of op los papier, waarna je het ontwerp overbrengt op papier of doek.
Nut: Je maakt wat je in je hoofd hebt eerst in het klein. Dit is een gestructureerde manier van werken, die veel houvast geeft en weinig aan het toeval overlaat. Door het onderwerp eerst te oefenen, wordt het resultaat (hopelijk) wat je wil.
In dit voorbeeld zie je een botanische tekening. Bij botanisch tekenen is de studiefase de belangrijkste stap. Als je deze stap overslaat en meteen gaat schilderen, kun je foutjes die je te laat ontdekt, niet meer ongedaan maken. De tekening moet dus eerst helemaal perfect zijn voor je deze overbrengt op het aquarelpapier. Hier lees je een introductie in botanisch tekenen.
Onderzoek
Doel: Informatie verzamelen, brainstormen, op nieuwe ideeën komen.
Werkwijze: Waar je bij studies meer bezig bent met het eindresultaat, focus je bij onderzoek op het proces. Je noteert ingevingen, verzamelt informatie en inspiratie en je gaat op zoek naar het verhaal erachter. Wat zijn de achterliggende thema’s? Wat betekent jouw werk? Welk verhaal vertelt het? En welke artistieke keuzes maak je hiermee? Welke beeldentaal levert dat op?
Nut: Deze manier van werken geeft veel ruimte aan spontaniteit. Meestal begin je niet eens met een idee in je hoofd, maar start je gewoon maar ergens met het verzamelen van inspiratie. Al onderzoekend en associërend ga je op ontdekkingsreis.
Tijdens het lezen van het boek Eens ging de zee hier tekeer maakte ik talloze notities en schetsen met composities, vormen en flarden van zinnen. Deze inspiratie gebruikte ik niet als voorbeeld voor een schilderij, maar de ontwikkelde beeldentaal kwam intuïtief, als het ware gehusseld in mijn hoofd, naar buiten. Hier zie je goed hoe de vorm van het zeilbootje (foto links, rechtsboven op de linkerpagina) en de kleiblokken/stenen terugkomen in het uiteindelijke werk, zonder dat ik vast heb gehouden aan een vooraf bepaalde compositie. Hier zie je alle stappen uit dit proces en ontdek je hoe je zelf inspiratie haalt uit een boek.
Documentatie
Doel: Bewaren en referentiemateriaal verzamelen.
Werkwijze: Tijdens het werken, maak je notities. Bijvoorbeeld verhoudingen van gemengde kleuren, recepten voor verf, gebruikte patronen of foto’s van de verschillende stadia.
Nut: Door je proces vast te leggen, kun je het als referentiemateriaal gebruiken voor nieuw werk. Als je een bepaalde kleur of techniek later nog eens wilt gebruiken, kun je gemakkelijk terugvinden hoe je iets had gemaakt. Daarnaast is het een mooie terugblik op je creatieve proces en wat je allemaal hebt gemaakt.
Met het recept van Sonja Tara maakte ik natuurinkt van paardenbloemen. Het recept schreef en tekende ik in mijn schetsboek en de experimenten met verschillende toevoegingen noteerde ik op de labels die ik naast het recept in mijn schetsboek plakte. Hier lees je meer over eco-inkt + de link naar het recept van Sonja.
Poll: hoe gebruik jij je schetsboek?
Doe je mee? Laat weten op welke manier(en) jij je schetsboek het liefst gebruikt. Je mag antwoorden toevoegen en altijd opnieuw stemmen… Licht, als je wil, je antwoord toe in een reactie hieronder.
Ik gebruik mijn schetsboek voor:
Verder lezen
In dit artikel vind je nog meer manieren om je schetsboek of art journal te gebruiken.
Onderzoek is waar ik het liefst mee bezig ben. Uitproberen vind ik leuker dan resultaat.
Same here! Het proces is echt het beste stadium van creativiteit…
Ik heb meerdere schetsboeken. Onder anderen een om ideeën in op te schrijven en uit te werken. Een voor urban sketches. En een voor journalling, in de praktijk komt hier ook vaak een urban sketch of soms een verdwaald idee in terecht. Dat komt omdat ik dat schetsboekje altijd bij me heb. Ik zorg dat het qua formaat in mijn kleinste rugzak past. Samen met een toilettasje met wat pennen,… Lees verder »
Ha ha geweldig 🙂 Dat heb ik met mijn camera… Wat mooi dat het je lukt om meerdere schetsboeken bij te houden. Ik probeer dat ook weleens, maar of er komen alleen maar verdwaalde ideeën in terecht of ik vergeet het en dan ligt er eentje te verstoffen in de kast. Het ziet er altijd zo mooi uit, zo’n schetsboek in een stijl. Maar ach, mijn alles-door-elkaar-onderzoek is gewoon mijn… Lees verder »
Ik ben nog niet zo lang bezig met kunst maken. Ik heb bij mijn staart het boek gebruikt van Bart Siebelink…”grip op creativiteit”. Hij beschrijft het proces ook als een reis. Dit boek heeft me erg geholpen om rust te vinden in mijn creatieve chaos. Jij noemt 3 richtingen. Eigenlijk is het bij mij een mix. Bij studie haal ik kennis bij anderen. Bij onderzoek gebruik ik al mijn ingevingen… Lees verder »
Wat een leuke boekentip, ik ken het boek nog niet dus die ga ik eens op zoeken. En helemaal waar; het is denk ik nooit 1 van die 3 (of 4 of misschien wel 5, 6…?) manieren. Deze poll hoort bij de laatste Struinmail waar ik wat dieper inga op een paar manieren om je schetsboek te gebruiken – een topje van de creatieve ijsberg 😉 En wat een eyeopener… Lees verder »
Ik denk dat je ervaring moet hebben om te beginnen met spelen. Ik start (nog) op intuitie.
Ervaring helpt zeker, omdat je dan tijdens het spelen niet meer bewust nadenkt over dingen als compositie, kleur en contrast. Die dingen gaan dan vanzelf. Aan de andere kant denk ik dat heel veel ervaring ook in de weg kan zitten van het spelen. Ik denk dan aan de Cobra beweging die de onbevangen creativiteit van een kind als de hoogst haalbare staat van creativiteit zagen. Voor mij is intuïtie… Lees verder »
Ik ben nog zoekend. Aan de ene kant is onderzoek en spelen in hetzelfde schetsboek heerlijk, maar via een cursus werd me aangeraden om een “studio-log” bij te houden. Dan is het schetsboek bedoeld voor de kunst die je maakt. Het logboek is voor al het geschreven onderzoek, associaties, achtergrondinformatie etc.. Dat is een fijne variant wanneer je naast visueel werk ook graag schrijft.
Mooi, je kunt inderdaad een schetsboek voor onderzoek en documentatie gebruiken en het spelen op een andere plek doen. Wat mij betreft is er geen goed of fout. Het is inderdaad zoeken wat bij je past en dat is heel persoonlijk. Ik vind juist het onderzoek en spelen in een schetsboek waardevol, omdat de twee elkaar beïnvloeden. Door ze in een schetsboek onder te brengen, kan ik het volledige creatieve… Lees verder »