Welkom in de ‘snoepwinkel’ van de teken- en schildermaterialen, want als je gaat art journalen is er ontzettend veel materiaal om uit te kiezen; potlood of verf, in kleur of zwart-wit, collage of zelf schilderen. Wat je kiest, is aan jou en aan de stijl waar je het liefst in werkt. Hieronder vind je een overzicht van materialen om mee te art journalen met tips voor de absolute beginner.
Potlood
Potlood saai? Echt niet! Deze makkelijk mee te nemen en goedkope ‘oervader’ van de creatieve materialen is mooi in alle eenvoud en geeft zachte lijnen en geeft je de mogelijkheid om mooie licht-donker contrasten te tekenen. Voor beginners is het een fijn materiaal, want je kunt foutjes uitgummen. Dat kan je net even over de drempel helpen. Potlood kun je op bijna alle soorten papier gebruiken, dus je hebt ook niet het duurste schetsboek nodig.
Potlood voor beginners
Op een potlood staat een letter en cijfer. H staat voor hard en B voor zacht. Hoe hoger het cijfer dat erbij staat, hoe harder of zachter het potlood; een 9B potlood is dus veel zachter dan een 2B potlood. Een heel hard potlood, zoals 2H, geeft dunne, lichte lijnen. Het is geschikt voor technisch of gedetailleerd tekenen. Een 2B potlood is een echte allrounder, niet te hard en niet te zacht. Als je maar één potlood wilt kopen, kies dan voor 2B, want deze is hard genoeg voor het maken van tekeningen en zachte genoeg om ook wat schaduw toe te voegen. Een zacht potlood, bijvoorbeeld 4B of zachter, geeft veel meer grafiet af en geeft daardoor donkere, ‘vette’ lijnen. Hier kun je mooi expressief mee werken en diepe schaduwen maken.
Als je een gum koopt; is een kneedgum een goede keuze. Die laat geen ‘rulletjes’ achter en beschadigt het papier niet. Bovendien kun je de gum in de gewenste vorm kneden, waardoor je er grote oppervlakken mee kunt gummen of juist heel gedetailleerd kunt werken.
Ontdek hier mijn favoriete potloden en kleurpotloden
Fineliners
Met fineliners kun je strakke lijnen tekenen. Fineliners zijn makkelijk om mee te nemen onderweg, want gum en puntenslijper zijn niet nodig. Tekeningen met fineliners hebben vaak wat meer pit dan potlood. Dat komt niet alleen omdat de lijn strakker en donkerder is dan van potlood, maar ook omdat je inkt niet kunt uitgummen. Het ‘moet’ dus in een keer ‘goed’ zijn, waardoor je de lijn – hopelijk – met meer ‘zwier’ neerzet. Moet en goed staan tussen aanhalingstekens, want ik herhaal het nog maar eens: moeten en goed of fout bestaat bij creativiteit niet.
Fineliners voor beginners
Fineliners kun je kopen in verschillende puntdiktes, van 0.05 (heel dun), 0.1, 0.2, etc tot ongeveer 12.0 (dik). Als je met maar één pen wilt beginnen, kun je kiezen voor een gemiddelde dikte van bijvoorbeeld 0.4 kiezen.
Fineliner inkt is watervast dus als je je tekening inkleurt met aquarelverf, vloeien de getekende lijnen niet uit.
Ontdek hier mijn favoriete fineliners
Vulpennen
Vulpennen zijn heerlijk klassiek. Zo’n mooie penpunt waaruit de inkt zo soepel op het papier vloeit. Of je een vulpen fijn vindt tekenen is heel persoonlijk en een kwestie van uitproberen. Vulpeninkt is, in tegenstelling tot fineliner inkt, niet watervast. Hier kun je mee spelen al je met aquarel werkt. Wil je dat je tekening niet uitvloeit? Gebruik dan een fineliner (of Oost Indische inkt en een kroontjespen). Wil je de inkt juist laten meespelen in de verf? Gebruik dan vulpeninkt.
Mijn favoriet is de Lamy Joy (bekijk op Bol*). Dit is eigenlijk een kalligrafeer pen en hierdoor kun je mooie variaties in lijndiktes maken.
Aquarelverf (waterverf)
Aquarelverf is de makkelijkste verf voor onderweg. De verf zit vaak in napjes. Die maak je even nat en na afloop laat je de napjes weer opdrogen en kan het zo weer in je tas. Je kunt aquarelverf meenemen in een klein aquareldoosje of blikje. Het is een mooi materiaal om je tekeningen in te kleuren en je kunt er realistisch, maar ook expressief/abstract mee werken.
Aquarelverf voor beginners
Aquarelverf is transparant. Lichte kleuren op donker zie je niet. Daarom werk je altijd van licht naar donker. Je hebt een speciaal aquarelpenseel nodig. Deze penselen zijn zacht en houden veel water vast.
Er zijn zo veel merken dat het misschien lastig kiezen is. Koop je verf daarom het liefst in een winkel voor kunstenaarsbenodigdheden, zodat je goed advies krijgt, en kies liever voor een paar kleuren van een merk dat je echt mooi vindt, dan een grote verpakking van eentje die het net niet is. Begin bijvoorbeeld met enkele napjes en breid dit langzaamaan uit (mooi voor op je verlanglijstje). Goede studiekwaliteit aquarelverf is bijvoorbeeld Cotman van Winsor & Newton of Van Gogh Talens (Bekijk bij Bol*).
Ontdek hier mijn favoriete aquarelverf
Acrylverf
Acrylverf is wat lastiger voor onderweg, omdat je penselen direct na gebruik met water moet schoonmaken. Gemorste en gedroogde verf kun je ook niet makkelijk verwijderen. Het is wel een heel fijn materiaal voor art journaling, dus zeker het proberen waard. Je kunt er natuurlijk gewoon thuis mee werken of neem oude lapjes en een plantenspuit mee, zodat je je penselen onderweg kunt schoonboenen in een oud, natgemaakt, lapje. Het leuke aan acrylverf is dat je het goed kunt combineren met andere materialen, zoals pastelkrijt en oliepastel (verschillende materialen door elkaar gebruiken heet mixed media). Acrylverf kun je het beste gebruiken in een mixed media of aquarel schetsboek, vanwege het dikke papier, maar je kunt op alle ondergronden schilderen. Eventueel kun je eerst een laag gesso (primer) aanbrengen, waardoor de verf beter pakt.
Acrylverf voor beginners
Acrylverf is een dekkende verf, de ondergrond schemert dus niet door. Je kunt daardoor – in tegenstelling tot aquarelverf – ook van donker naar licht werken, dus bijvoorbeeld witte verf op een zwarte ondergrond. Voor acrylverf gebruik je speciale penselen die wat harder zijn dan aquarelpenselen. Nog nooit met acryl gewerkt? Begin bijvoorbeeld met het merk Amsterdam (te koop bij Bol*) of Galeria (te koop bij Bol*). Dit zijn goede merken qua prijs/kwaliteit. Je hoeft niet meteen alle kleuren te kopen; begin bijvoorbeeld met wit, rood, blauw en geel of met een basis set met kleine tubes. Tip: hier lees je hoe je kleuren moet mengen.
Mixed media
Veel art journalers maken mixed media, of gemengde techniek. Ze gebruiken dus allerlei materialen door elkaar. Zo kun je bovenstaande materialen aanvullen met bijvoorbeeld (Posca) acrylstiften, ecoline inkt en ecoline stiften, inktense potloden, oliepastels, pastelkrijgt (te koop bij Bol*), houtskool en collage.
Je hebt maar weinig nodig om te beginnen
Het is natuurlijk heerlijk om dozen vol potloden, bakken vol krijtjes en tientallen kleuren verf te hebben. Maar voor je naar de winkel rent, bedenk dan dit; je hebt maar weinig nodig en meer materialen maken je niet creatiever. Bedenk welke materialen jou het meest aanspreken en begin met enkele materialen en kleuren. Met een simpel potlood, een pen en misschien wat aquarelverf heb je al een goed begin.
Wil je toch meerdere kleuren aanschaffen? Dan hoef je niet meteen alle 120 kleuren uit de collectie te kopen. Begin met minimaal rood, geel en blauw, want daarmee kun je in principe alle kleuren mengen. Kies bijvoorbeeld een klein basissetje of koop losse kleuren om uit te proberen. Wat je ook kiest; experimenteer, durf en heb vooral plezier. Let’s create!
Tip: Meestal koop je je schetsboek en materialen tegelijk, dus lees ook: een schetsboek kiezen.
