Kleuren mengen en je palet samenstellen

Rating: 0.00
(0)
25 augustus 2020

Welke kleuren verf kies je als je net begint met schilderen of als je een compact palet mee wilt nemen onderweg? Het simpele antwoord is: geel, rood en blauw. Het ingewikkelde antwoord is: het is helemaal aan jou! In dit artikel lees je meer over het kiezen van kleuren en de grondbeginselen van het mengen van kleuren.

Kleuren mengen met primaire kleuren

Laten we beginnen bij het begin; het mengen van kleuren. Belangrijk om te weten is dat je met slechts drie kleuren – rood, geel en blauw – alle andere kleuren kunt maken. Die drie kleuren heten primaire kleuren – die van de beroemde kleurencirkel:

rood + blauw = paars
geel + blauw = groen
geel + rood = oranje
rood + blauw + geel = bruin/zwart
paars + geel / groen + rood / oranje + blauw = grijs

Warme en koele kleuren en warme en koele tinten

De kleuren geel, oranje en rood noemen we warme kleuren (we denken bij deze kleuren aan zon en vuur). De kleuren blauw, paars en groen noemen we koele kleuren.

Ook handig om te weten is dat elke kleur een warme (rode) of koele (blauwe) ondertoon (tint) kan hebben die de kleur net iets anders maakt. Een warme geel bijvoorbeeld, neigt naar oranje en een koele rood neigt naar magenta. Het effect hiervan kun je zien als je dezelfde rood mengt met een warme tint blauw en daarna met een koele tint blauw. Je krijgt dan twee verschillende paarstinten. De kleurtint heeft dus invloed op de kleur die je mengt.

Het verschil tussen een warme en koele tint is in het begin lastig te herkennen. In de foto hierboven zie je een studie. In de kleurencirkel links zie je telkens de koele en de warme variant van een kleur naast elkaar. Op de rechterpagina zie je de gemengde kleuren. Zie je dat de warme geel meer oranje is? En de koele rood meer roze/magenta?

Aquarius aquarelverf kleuren stalen

Kleuren leren mengen

Instructies
 

Kleuren mengen

  • De beste manier om te leren mengen is door het te doen. Verzamel minimaal drie kleuren: geel, rood en blauw of kies meerdere tinten van deze kleuren.
  • Teken op een (groot) vel papier of op twee pagina’s in je schetsboek kleine vlakjes. Bovenin en langs de linkerzijde schilder je in elk vakje een kleur. Noteer erbij welke kleur het is. In de vakjes waar twee kleuren elkaar kruisen schilder je de mengkleur.
    kleuren mengen
  • Op deze manier ontdek je wat elke kleurcombinatie doet. In dit voorbeeld zie je aquarelverf, maar je kunt dit ook doen met acrylverf of olieverf doen (en zelfs met kleurpotlood).

Gebruiken wat je hebt

  • Voor je naar de winkel rent om precies die ene blauw te kopen die je zou ‘moeten’ hebben, kun je het ook omdraaien. Meng op deze manier kleuren met de verf die je al hebt. Zo ontdek je welke kleuren je allemaal kunt maken met je eigen verf.

Gooi het eens door elkaar

  • Een onconventionele, maar wel spannender, methode is om een aantal kleuren te kiezen en hiermee een spontane mix te maken. Dit levert soms verrassende resultaten op, met name hoe twee kleuren met elkaar reageren qua kleur en structuur.
    Alternatieve manier om kleurstudies te maken

Een kleurenbibliotheek maken

  • In dit Hahnemuhle schetsboekje (deze heeft erg goed aquarelpapier) zie je mijn kleurenbibliotheek. Hierin noteer ik alle kleuren die ik heb, inclusief de kleurnummers, en ik maak er kleurstudies in. Dit boekje helpt me bij het kiezen van kleuren voor mijn travel art kit of mijn volgende kunstproject.
    kleuren mengen in Hahnemuhle schetsboek
Auteur: Lisette
Voor: Beginners
Techniek: Schilderen

Standaard palet kopen of zelf samenstellen?

Je kunt een doosje met een standaard palet van 6 of 12 kleuren kopen. Zo’n palet is vaak goed uitgebalanceerd met de veel gebruikte kleuren: Cadmium geel, Azo geel, Cadmium rood, Alizarine rood, Ultramarijn blauw, Cerulean blauw, Pruisisch blauw, Gele oker, Gebrande Sienna en Gebrande omber. Door een standaard palet te kiezen, hoef je niet na te denken over de kleuren en kun je gelijk aan de slag.

Zelf kies ik liever voor een zelf samengesteld palet. Ten eerst schijnt cadmium een schadelijke verfstof te zijn en ten tweede vind ik dat een eigen palet meer eigenheid geeft. Je kunt ook kiezen voor een tussenoplossing; beginnen met een standaard palet van 6 kleuren en hier zelf kleuren aan toevoegen.

Groot of klein palet?

Heb je een klein budget? Begin dan liever met een paar kleuren van de mooiste verf die je je kunt veroorloven in plaats van een grote doos goedkopere verf. De kleurkracht van duurdere aquarel- en acrylverf is echt veel hoger, zonde om hierop te besparen! Een klein palet – ook wel beperkt palet genoemd – heeft zelfs voordelen. Als je maar een paar kleuren gebruikt, krijg je automatisch samenhang in je werk. Hoe meer kleuren je gebruikt en mengt, hoe ‘rommeliger’ het eindresultaat kan worden.

Je kunt een basispalet van 3 kleuren – rood, geel en blauw – uitbreiden naar 6 door van elke kleur twee tinten te kiezen: een koele en warme variant. Met dit uitgebreidere palet kun je nog meer kleurtinten mengen.

Eén palet of meer paletten?

Ik wissel vaak van palet, afhankelijk van het project waar ik aan werk. Er zijn kunstenaars die dat juist nooit doen met de reden dat ze hun kleuren heel goed leren kennen door altijd met hetzelfde palet te schilderen. Dit is vooral belangrijk als je natuurgetrouw of botanisch schildert. Dan is het handig als je elke keer precies de goede kleur groen en roze kunt mengen. Bedenk wat voor jou het beste zou werken.

Omdat ik veel te veel kleuren heb, deel ik mijn collectie op in kleinere paletten. Op de foto zie je links nog net een stukje van mijn grootste aquareldoos voor thuis. Ik ben gestopt met er napjes in doen, ik knijp verf uit tubetje in de vakjes. Linksboven: mijn allereerste aquarelblik (van mijn ouders gekregen toen ik acht werd) die ik nu gebruik voor het opbergen van mijn napjes met magneet. Rechtsboven: twee reisblikjes voor onderweg. Rechtsonder: klein aquarelpalet met voorgemengde kleuren. In het schetsboek zie je kleurstalen uit mijn collectie.

Jouw palet

Hopelijk heb je iets aan deze tips en korte les kleuren mengen. Ik wil je vooral uitnodigen om te experimenteren met wat je al in huis hebt. Want door zelf te doen, ontdek je het meest. Deel vooral je tips in een reactie hieronder, zodat we van elkaar kunnen leren. Wil je verder experimenteren met het mengen van kleuren? Lees dan ook eens Leer kleurtinten mengen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Beoordeel deze kunstles




Reacties

  1. waar koop jij jou aquarelverf?

    1. Lisette Lisette Author says:

      Hoi Ingmar,

      Dat is heel wisselend. Meestal bij Gerstacker of van Beek, maar soms ook bij 4art of Bol.com. Hier lees je trouwens meer over mijn favoriete materialen/merken: https://struinkunst.nl/materialen-kiezen-mijn-favoriete-materialen.

      Creatieve groet, Lisette

Like
Close
Close