Een harmonicaboekje (leporello) maken
In de categorie boekbinden is de leporello één van de makkelijkste notitieboekjes om te maken. Wie ooit een muizentrappetje heeft gevouwen, kan ook een leporello maken. Een leporello wordt ook wel harmonica boekje genoemd, omdat het uit één lange strook papier bestaat dat als een harmonica gevouwen is.
Ontdek hoe je zelf een leporello maakt met onderaan extra tips en voorbeelden van lezers.
Zo maak je een leporello
Gereedschap
- Stanleymes
- Liniaal
- Snijmat
Nodig
- Kaftje van stevig papier
- Tekenpapier
- Boekbinderslijm
Instructies
De kaft maken
- Maak een kaftje van twee gelijke stukjes stevig (aquarel)papier. Je kunt je helemaal uitleven op de kaft; tekenen, schilderen, mixed media, stempelen, etc. Voeg stukjes stof, hout of boomschors toe. Ik maakte mijn kaftje van aquarelpapier en berkenbast, vastgemaakt met borduurgaren.
- Tip: De kaft hoeft niet recht te zijn. Mijn kaft heeft een gescheurde zijde en het stukje bast steekt uit. Alles kan en mag!
De binnenkant maken
- Meet eerst de hoogte van de kaft die je hebt gemaakt.
- Snijd een lange strook tekenpapier, even hoog als de kaft.
- Meet de breedte van de kaft en zet met potlood een streepje voor de eerste vouw. De netste manier is om dit voor alle opvolgende vouwen uit te meten. Je kunt na het vouwen de streepjes weer uitgummen.
- Gebruik de potloodmarkeringen om de strook papier netjes te vouwen tot een harmonica, net zoals een muizentrap.
- Blijf vouwen tot het einde van de strook papier.
- Na de laatste vouw houd je waarschijnlijk een stukje over. Snijd deze pagina af, waarbij je een strookje van 2mm overlaat.
- Snijd een volgende strook op maat (dus weer net zo hoog als het boekje) en plak de korte zijde van de strook met boekbinderslijm op het smalle randje van 2mm. Tip: breng een dotje lijm aan met je vinger of restje opgerold papier. Dat werkt preciezer dan zo uit de tube of pot.
- Nu kun je verder met het vouwen van het boekje.
- Herhaal deze stappen tot je het boekje dik genoeg vindt. Ik maakte drie stroken papier aan elkaar.
De kaft vastmaken
- Lijm nu de kaftjes op het papier. Leg hiervoor een oud stuk papier of krant onder de eerste bladzijde en smeer deze in met boekbinderslijm. Lijm de kaft hierop vast. Herhaal dit voor de achterzijde.
- Tip: je kunt als extraatje een kleine pocket in de kaft maken van een stukje tekenpapier door deze aan drie zijden in de binnenkant van het kaftje te lijmen.
Notities
Tip: schetsen in elkaar laten overlopen
Deze boekjes zijn erg geschikt voor één project of thema, omdat je een doorlopende tekening kunst maken. Vouw de leporello open en teken een stukje over de volgende bladzijde heen.
Sla de bladzijde weer dicht, zodat je nog een klein stukje van de vorige tekening ziet (zie onder). Daar borduur je op voort en na het openvouwen, zie je het resultaat. Een leuke en verrassende manier van werken.
Ga los op de kaft
Hoewel het boekje zelf eenvoudig is om te maken, kun je je op de kaft helemaal uitleven. Je kunt een ‘klassiek’ kaftje maken van karton of mooi papier. Je kunt ook helemaal los gaan en er een 3d mixed-media kaftje van maken, zoals in dit voorbeeld hieronder met een mixed-media van aquarelpapier en berkenschors.
Netjes of juist slordig
Je kunt een leporello zo netjes maken als je zelf wilt. Deze klassieke leporello met gemarmerd papier maakte ik tijdens een cursus boekbinden – helemaal volgens de regels en alles tot op de millimeter uitgemeten.
Maar zo netjes hoeft het natuurlijk niet. Je kunt ook uit de losse pols vouwen. Meestal wordt je boekje dan na elke vouw iets breder. Mijn boekje ging bijvoorbeeld van 5 cm naar 5,5 cm breed. De niet al te nette gevouwen binnenkant past in dit geval goed bij de ‘Struinkunst’ buitenkant. Helemaal niet erg dus! Zit je perfectionisme je in de weg? Lees dan eens deze anti-perfectionisme-tips.
Bonus: hoe slordiger een boekje, hoe lager de drempel om erin te beginnen 😉
Inspiratie voor je schetsboek
Nu is het tijd om te tekenen, schilderen of schrijven in je schetsboek! Kijk bijvoorbeeld eens bij Beginnen in je schetsboek voor tips.
Meer ideeën met een leporello
- Thema-schetsboek: maak één schets per pagina binnen één thema.
- Fotoboekje: print foto’s uit op klein formaat en plak op elke pagina een foto.
- Gedichtenboekje: schrijf op elke pagina een mooi gedicht of mooie quote.
- Herbarium: plak op elke bladzijde een gedroogde bloem of blad.
Voorbeelden van lezers
Marianne deelde op de video ‘Review & inkijkje in mijn Seawhite schetsboek’ een pagina van haar schetsboek, gemaakt tijdens een midweekje in de natuur.
Mirja maakte naar aanleiding van dit artikel deze leporello. Ze vulde hem met prachtige natuurtekeningen.
Deel jouw leporello
Heb jij ook een harmonicaboekje (of leporello) gemaakt? Deel het resultaat in een reactie hieronder.
Vandaag jouw website ontdekt toen ik opzocht hoe je een leporello maakt. Wat een feest van inspiratie en wat mooi alles! Dank dat je jouw kennis zo ruimhartig deelt, ik zal hier nog veel komen struinen 🙂
Wat een geweldig compliment Eva, dankjewel! En graag gedaan. Je bent van harte welkom om nog vaak te komen struinen 🙂