Start je art journal: beginnen in je schetsboek

Deel 4

In de serie Start je art journal help ik je op weg om te beginnen met een schetsboek of art journal.

15 december 2020

Die eerste pagina’s van een nieuw schetsboek zijn vaak het moeilijkst. Dat nog mooie, verse schetsboek vol met pagina’s maagdelijk wit papier. Ik voel altijd weer even die drempel om te beginnen. Door de jaren heen heb ik ontdekt dat ‘gewoon beginnen’ de beste manier is. Een soort van ‘ogen dicht, potlood of pen op het papier en gaan’. Maar wat voor mij ‘gewoon’ is, is voor jou misschien heel eng. Daarom deel ik hier mijn tips om te beginnen in je schetsboek of art journal.

Kies een thema voor je art journal

Als je een thema of doel hebt voor je art journal of schetsboek is het vaak wat makkelijker om te beginnen, want een thema geeft houvast. Ga je bijvoorbeeld voor een natuurdagboek, dan kun je planten, bloemen en dieren uit je tuin of omgeving natekenen. Kies je voor een dagboek, dan kun je elke pagina beginnen met een datum en daarna iets schrijven of tekenen.

Sla de eerste paar bladzijden over

Klinkt gek, maar bij mij werkt het wel. Ik begin bijna nooit op de allereerste pagina, maar sla er een paar over. Waarom het werkt? Geen flauw idee. Misschien omdat ik dan het idee heb dat ik nog ‘terug’ kan en ‘iets’ kan doen met die eerste pagina? Aan de psychologen in de zaal; wees welkom om een verklaring te geven.

Maak een titelpagina

Maak van de eerste pagina een titelpagina. Bijvoorbeeld de datum waarop je het schetsboek kocht, een titel of, zoals ik in onderstaand voorbeeld deed, een intentie voor het nieuwe jaar. Zo, nu staat er alvast iets in en is het schetsboek niet meer leeg.

Je kunt een tekening of schildering op de titelpagina maken, maar misschien is het best eng om ‘zomaar’ te tekenen in een nieuw schetsboek. Daarom kunnen een collage, stickers en er iets bij schrijven, zoals ik deed, heel fijn zijn. Er is dan geen druk dat het ‘iets’ moet worden.

Je hoeft niet te (kunnen) tekenen

Dat brengt me meteen op het volgende; je hoeft niet (goed) te kunnen tekenen om plezier te hebben van een schetsboek. In een schetsboek kun je ook schrijven, knippen, overtrekken en plakken. Gaandeweg kun je jezelf misschien uitdagen om kleine tekeningetjes of teksten toe te voegen.

Hier maakte ik een snelle kriebel van een landschapje, ik schreef er een ervaring bij en de vogel is een sticker uit Flow magazine. Deze paar simpele elementen zijn genoeg om mij weer helemaal terug te brengen naar dat moment.

Maak eerst een achtergrond

Het maken van een achtergrond is een goed begin, vooral in een art journal. Zo ben je meteen van die akelige lege bladzijde af. En soms is een achtergrond al zo mooi dat het een kunstwerk op zich is.

Hier maakte ik achtergronden met pastelkrijt. Ik fixeerde het met fixatief, zodat ik er later overheen kan tekenen met krijt of schilderen met acrylverf.

Vooraf achtergronden maken is de perfecte remedie tegen de ‘angst voor het witte vlak’.

Nog meer ideeën voor achtergronden:

  • Beschilder een pagina in één kleur. Tip: teken je met potlood of aquarel, houd je achtergrond licht, zodat je er nog overheen kunt werken.
  • Beschilder een pagina met meerdere kleuren in een abstract patroon, bijvoorbeeld stippen, strepen of vlekken.
  • Kriebel een pagina vol patroontjes of krulletjes met potlood.
  • Beplak een pagina met mooi papier of een collage.
  • Doe je ogen dicht tijdens het maken van een achtergrond en zie daarna wat er is ontstaan.
  • Plak of schrijf een quote uit een tijdschrift op een pagina en teken er daarna omheen.
  • Gebruik frottage (rubbing) – leg bijvoorbeeld een sleutel onder het papier en wrijf de afbeelding over met potlood of krijt.
  • Maak een vlek met verf op de ene pagina en sla je schetsboek dicht, zodat er een afdruk van verf op de andere pagina komt.

Tip: sla je schetsboek op willekeurige plekken open en maak een achtergrond of plak er iets in. Als je daarna in je schetsboek gaat werken, kom je telkens pagina’s tegen waar al een beginnetje is gemaakt.

Achtergrond gemaakt met een gelli plate print van een varenblad.

Doe je ogen dicht

Nee echt, probeer het maar eens. Zoals ik al zei in de intro is beginnen soms een kwestie van ‘ogen dicht en gaan’. Soms doe ik letterlijk mijn ogen dicht en dan begin ik ‘zomaar’ te tekenen met potlood, pen, inkt of aquarel. Kijk bijvoorbeeld eens bij de kunstles Tekenen op het ritme van de zee. Je kunt deze oefening ook prima doen met (klassieke) muziek. Op deze manier leer je intuïtief werken.

Tekenen of schilderen op muziek is zo fijn; muziek aan, verstand op nul en zomaar laten ontstaan…

De intuïtief gemaakte tekening of achtergrond kun je laten zoals het is of je kunt erin doorwerken. Denk aan:

  • Kijk goed naar wat er is ontstaan. Wat zie je erin? Haal deze vormen naar voren door ze duidelijker te tekenen of schilderen.
  • Schilder over de ‘lelijke’ delen en laat de mooi gelukte delen doorschemeren.
  • Als er een abstracte vorm is ontstaan, kun je vlakken inkleuren – een beetje als glas in lood.
  • Maak de intuïtieve tekening in potlood of pastel. Maak er daarna een realistische tekening met inkt overheen.

Tip: vind je dit heel lastig? Maak dan een schaduwtekening.

Gebruik een layout

Om je schetsboek er mooi uit te laten zien, kun je layout toepassen. Bij layout kun je denken aan kolommen of een verdeling van vlakken. Zo breng je rust aan in je schetsboekpagina’s. Je kunt tekst in twee kolommen schrijven (teken ze desnoods even in met potlood). Je kunt ook kleine vlakjes (thumbnails) maken en hier tekeningen in maken. Het is vaak het mooist als je zo’n layout over twee pagina’s (een spread) maakt.

Op de foto links maakte ik op de linker pagina een raster van 9 vierkantjes en op de rechterpagina een grote schets. Het voordeel van zo’n thumbnail is dat je een lege bladzijde opdeelt in hapklare brokjes. Lees ook het artikel ‘Thumbnail schetsjes‘. Op de foto rechts zette ik 1 kader op de pagina voor een rustig en stijlvol effect.

Gebruik geen layout

In mijn commonplace journal teken of schrijf ik wat zich aandient op de eerste de beste nieuwe lege plek zonder na te denken over layout. Soms wordt dat een rommeltje. Ik vind dat niet erg. Het voordeel van deze manier van werken is dat ik zonder nadenken (en dus heel snel) ideeën kan noteren.

Op de linkerpagina staat alles een beetje door elkaar. Ik breng dan weer rust door de rechterpagina leger te houden en te wijden aan één onderwerp. Stiekem toch een beetje layout – beroepsdeformatie 😉

Durf fouten te maken

Ik weet het, een tekening beginnen in je art journal is soms hartstikke spannend. Want wat als het mislukt? De kunst is om dat te doorbreken, want het is zonde als je vanwege die reden niet begint. Probeer dat nare stemmetje in je hoofd uit te schakelen en gewoon te beginnen. Bedenk; je kunt een ‘mislukte’ pagina altijd nog dichtplakken of er iets overheen plakken. Dat idee maakt het alweer makkelijker om te beginnen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reacties

  1. Beginnen in je schetsboek. Leuk om te lezen. Paar fijne tips, lege bladzijde, en dat niemand je schetsboek hoeft te zien hi hi.

    1. Lisette Lisette Author says:

      Hoi Ellen, Dankjewel! Super dat je iets hebt aan de tips 🙂
      Groetjes, Lisette

  2. Ik werd door jou geïnspireerd om een art journal te beginnen.
    Dankjewel hiervoor.
    Ik plak, teken, schrijf (nog) niet dagelijks maar wel regelmatig.
    Het moeilijkste is om te beginnen maar door het steeds vaker te doen wordt het daarna ook gemakkelijker 🙂
    Ik wens je fijne feestdagen daar.
    Groetjes
    Alet

    1. Lisette Lisette Author says:

      Wauw, een mooier compliment kan ik niet krijgen. En graag gedaan 🙂
      Wat geweldig dat je een art journal bent begonnen. En ik geniet weer heel erg van jouw mooie foto’s. Heerlijk om elkaar zo te kunnen inspireren!
      Jij ook hele fijne feestdagen.
      Groetjes, Lisette

  3. Ja! Ik ben begonnen in mijn art journal. Eerste pagina’s leeg gelaten. Want ondanks een klein prijsje bij de Action tóch nog angst voor de witte pagina’s. Angst dat het niet goed of mooi zou worden.. Mezelf gedwongen om het af te maken. Mooi is het niet. Wel goed. Want: gedaan. Dank je wel Lisette voor je inspiratie, bemoediging, enthousiasme en je fijne website.

    Vraag: hoe heb je de gelli plate achtergrond (oranje met varen-afdruk) gemaakt. Eerst op een los vel en toen ingeplakt in je schetsboek neem ik aan?

    1. Lisette Lisette Author says:

      Hoera, wat een superstap! Zo’n nieuw schetsboek, dat blijft altijd weer een drempeltje. Ik vind het ook leuk dat je zegt; mooi is het niet, wel goed! Het hoeft tenslotte niet altijd alleen maar (en meteen) mooi te zijn. Dat mooie komt vanzelf en soms op het moment dat je het niet verwacht. Heel graag gedaan, zo fijn om te horen dat je iets hebt aan mijn tips en inspiratie!

      De afdruk maakte ik door verf op de plaat te rollen, het varenblad in de uitgerolde verf te drukken zodat de print in de verf staat. Daarna kun je het blad verwijderen en de afdruk maken, gewoon direct op de schetsboekpagina (zie ook: Gelli plate printen – Struinkunst – Stap voor stap instructie). Ik overweeg om in mei of juni een workshop (gelli plate) printen te geven. Mocht je hier meer info over willen, mail me dan even via lisette@struinkunst.nl.

Like
Close
Close